top of page

Na de oorlog kwam de export al snel weer op gang. Men sprak hierna ook wel van de gouden jaren twintig. De vraag uit het buitenland blijft toenemen, hierdoor kon er steeds meer worden geteeld. De grond in de Bollenstreek was niet voldoende meer, er kwamen kwekers die grond kochten in andere gebieden, bijvoorbeeld in Noord-Holland. De grond was hier goedkoper en er kwamen steeds meer kwekers die uit de Bollenstreek vertrokken. De gouden jaren twintig golden niet alleen voor de bollensector. Wereldwijd groeide de welvaart en deze zorgde voor een stijgende vraag naar welvaartsproducten, zo ook de vraag naar bloembollen.  

Maar toen kwam de crisis van de jaren dertig, deze raakte de bollenwereld diep. De economische crisis begon in het najaar van 1929. De prijzen van de aandelen op de beurs van New York (Wall Street) daalden sterk. De economische crisis was het gevolg. De crisis sloeg over naar landen in Europa en de rest van de wereld die nauwe economische banden met de VS hadden. Dit was voor Nederland dus ook het geval. De crisis kwam voor de bollensector hard aan, omdat zij veel bollen exporteerden naar de VS. Amerikaanse klanten konden hun bollen niet meer betalen, Hollandse exporteurs konden hierdoor de kwekers weer niet betalen, de kwekers hun personeel niet en ga zo maar door. Dit gold niet alleen voor de export naar de VS maar met name ook voor de export naar Duitsland, waar de crisis sterk toegeslagen had. De productie moest verminderd worden om overschotten te voorkomen, maar dit plan was er al tijdens de Eerste Wereldoorlog toen er ook al sprake was van overproductie. De ondernemers en hun verenigingen konden het niet eens worden dus er werd niets doorgevoerd. Begin jaren dertig toen de crisis een flinke omvang kreeg, kwamen de plannen weer op. De sector wilde inkrimpen als de overheid geld betaalde voor de uit de markt te nemen bloembollen. Na overleg met de sector kwam in 1935 de Landbouwcrisiswet tot stand, waarin er sprake was van verplichte inkrimping, maar geen vergoeding van de overheid.

De jaren erop waren sober. Ondernemers dienden verplicht hun te veel geteelde bloembollen in te leveren, dit werd nageleefd door de rechter. Op dit moment moest de bloembollensector accepteren dat de overheid het voor het zeggen had. Dit was lastig voor een sector die groot was geworden in een vrije markt zonder bemoeienis of steun van de overheid. De bollenexporteurs en kwekers waren  liberalen en stelden deze Landbouwcrisiswet niet op prijs. De Landbouwcrisiswet was een belemmering van de vrije markteconomie maar was hard nodig om het aanbod te verkleinen.

 

Crisis jaren '30

bottom of page